اثر سن مزرعه و منطقه جغرافیایی بر عملکرد کلاله و برخی از خصوصیات خاک مزارع تحت کشت زعفران در شهرستان بیرجند

به منظور بررسی اثر سن مزارع زعفران و نوع منطقه بر عملکرد و خصوصیات خاک مزارع زعفران، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با نه تکرار در شهرستان بیرجند در سال زراعی 91-1390 انجام و از تجزیه واریانس یکطرفه و تجزیه رگرسیون جهت تحلیل آماری نتایج استفاده شد. فاکتورهای مورد بررسی سن مزارع با سطوح دو، چهار و شش ساله و نوع منطقه در سه منطقه شمس‌آباد، بهدان و مهمویی بود. خصوصیات خاک نظیر ماده آلی، هدایت الکتریکی، اسیدیته خاک، فسفر و پتاسیم قابل جذب، درصد آهک و نیتروژن کل خاک اندازه گیری شد و اثرپذیری آنها از فاکتورهای آزمایش و اثر آنها بر عملکرد زعفران در هر منطقه مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد که اثر سن بر خصوصیات خاک (به جز درصد آهک و پتاسیم قابل جذب) و عملکرد کلاله زعفران از نظر آماری معنی‌دار بود. همچنین عملکرد کلاله و خصوصیات خاک به طور معنی‌داری تحت تأثیر منطقه قرار گرفتند. اثر متقابل منطقه و سن مزرعه بر اسیدیته خاک، پتاسیم قابل جذب و عملکرد کلاله زعفران از نظر آماری معنی‌دار نبود. ارتباط معنی‌داری بین سن مزرعه و عملکرد کلاله زعفران در تمام مناطق مورد مطالعه مشاهده شد؛ به طوری که با افزایش سن مزرعه تا چهارسال عملکرد کلاله زعفران در مناطق مهمویی، بهدان و شمس آباد به ترتیب به میزان 300، 246 و 233 درصد افزایش و پس از آن به ترتیب به میزان 50، 54 و 48 درصد کاهش یافت. نتایج کلی تحقیق، حاکی از تفاوت خصوصیات شیمیایی خاک در مناطق مورد مطالعه بود که همراه با سن مزرعه، عملکرد کلاله زعفران را تحت تأثیر معنی دار قرار می دهد.